پذیره نویسی در بورس به چه معناست آیا سودآور است؟

با مقاله ای دیگر از سایت کارگزاریاب با موضوع «پذیره نویسی در بورس» در خدمت شما هستیم. قرار است در این نوشته به سوال «پذیره نویسی در بورس به چه معناست و آیا پذیره نویسی سودآور است؟» پاسخ دهیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید و درباره عناوینی چون پذیره نویسی چیست، مزایای پذیره نویسی، تفاوت پذیره نویسی با عرضه اولیه و … بیشتر بخوانید.

معنای لغوی پذیره نویسی «نوشتن و امضا کردن در پای سند و نوشته» می باشد که به تعهد انجام کاری دلالت دارد. پذیره نویسی در بورس نیز به معنای فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل طبق قرارداد می باشد.

در ادامه این مقاله با معنی و مفهوم پذیره نویسی در بورس بیشتر آشنا شوید.

پذیره نویسی در بورس چیست؟

در نظر بگیرید نهادی مالی تصمیم می گیرد شرکتی را تاسیس کند اما سرمایه لازم برای اینکار را در اختیار ندارد، به همین دلیل به منظور تامین مالی و تهیه بخشی از سرمایه مورد نیاز برای تاسیس شرکت، اعلام پذیره نویسی می کند. سپس سرمایه گذاران متقاضی با شرکت در این پذیره نویسی، متعهد می شوند که بخشی از سرمایه مورد نیاز شرکت را تامین می کنند در عوض بعد از تشکیل و تاسیس شرکت، تعداد مشخصی از سهام شرکت به آنها تعلق می گیرد.

به این ترتیب، پذیره نویسی عملی حقوقی بوده که سرمایه گذار با شرکت در فرآیند پذیره نویسی و تامین بخشی از سرمایه در شرکت سهامی عام شریک می گردد. به عبارتی متهعد می شود مبلغ مشخص شده در برگه تعهد را پرداخت کند و در مقابل بعد از تاسیس شرکت، به اندازه سرمایه آورده خود تعداد مشخصی از سهام شرکت را به دست آورد و در سود و زیان شرکت سهیم گردد.

پس موسسان شرکت سهامی عام، بخشی از سرمایه را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کند. شرکت سهامی عام زمانی تشکیل می شود که تمام سهام آن تادیه شود. یعنی تاسیس شرکت زمانی امکان پذیر خواهد بود که کل سرمایه از طرف موسسان و مردم تهعد گردد.

فرآیند پذیره نویسی چگونه است

برای اینکه امکان انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام فراهم گردد، لازم است مراحل ذیل طی گردد:

• در ابتدا باید طرح آن تهیه گردد و امضای موسسان شرکت برسد
• طرح به اداره ثبت شرکت ها در تهران یا دایره ثبت شرکت ها در شهرستان یا به اداره ثبت اسناد و املاک محل تحویل داده شود
• ارائه اظهارنامه و اساسنامه شرکت به مرجع ثبت شرکت ها
• بعد از مطالعه اظهارنامه و اساسنامه شرکت و طرح پذیره نویسی سهام و تطبیق با قانون، اجازه داده می شود تا اعلامیه پذیره نویسی سهام منتشر گردد.

بعد از طی شدن مراحل ذکر شده، موسسان شرکت اعلامیه پذیره نویسی را در روزنامه از قبل تعیین شده، آگهی می کنند و بانک عامل نیز معرفی می گردد. در پی این اعلان عمومی، سرمایه گذاران از پذیره نویسی موجود مطلع می شوند.

فرآیند پذیره نویسی سهام شرکت های سهامی عام

فرآیند پذیره نویسی سهام شرکت های سهامی عام به شرح ذیل است:

• الزام تادیه 35 درصد سهام شرکت از طریق بانک
• عدم پرداخت کل سرمایه
• درج اعلام تعهد پرداخت سرمایه توسط سهامداران در صورتجلسه امضا شده (هر فرد در مقابل اسم خود سرمایه تعهدی و مبلغی که می خواهد پرداخت کند را می نویسد و امضا می کند)
• تکمیل و امضا «ورقه تعهد سهم» توسط که نشان دهنده قبول و تعهد پرداخت بهای سهم است
• در مهلت پذیره نویسی، سرمایه گذاران به منظور تکمیل و امضای ورقه تعهد سهم، به بانک می روند و مبلغ قابل پراخت را تادیه و رسید دریافت می کنند.
• ورقه تعهد سهم با درج تاریخ و امضای پذیره نویس یا قائم مقام قانونی او، در دو نسخه تنظیم می شود.

انواع روش های پذیره نویسی

انواع روش های پذیره نویسی شامل تعهد پذیره نویسی و بهترین کوشش می باشد.

تعهد پذیره نویسی

تعهد پذیره نویسی به این شرح است که اگر در مهلت تعیین شده اوراق به فروش نرفت، شخص تعهد می کند اوراق را بخرد. شخص خریدار اوراق، متعهد یا کارگزار نامیده می شود.

متعهد پذیره نویس، شخص سومی بوده که جدا از خریداران اوراق است و در صورت فروش نرفتن اوراق در مدت مشخص شده، خرید کل اوراق را بر عهده دارد.

در صورت فروش نرفتن اوراق، قراردادی از سوی نهاد واسط با متعهد پذیره نویس، منعقد می گردد تا اوراق باقیمانده را خریداری نماید.

کارگزار پذیره نویس سهام شرکت را قیمت گذاری و برای عرضه اولیه معرفی می کند، سپس متعهد می شود اوراق باقیمانده تا پایان عرضه اولیه را خریداری کند. کارگزار برای اینکه نشان دهد به تعهدات پذیره نویسی خود عمل می کند، باید وثیقه یا دیگر شواهد به سازمان بورس ارائه دهد.

مزیت روش تعهد پذیره نویسی این است که مانع از ایجاد قیمت های کاذب و سفته بازی می شود و سهام به قیمت واقعی نزدیک تر است که موجب کاهش ریسک سرمایه گذاری بر روی سهام شرکت تازه وارد می شود.

شرکت تامین سرمایه در جایگاه متعهد پذیره نویسی و تامین کننده مالی دست به کار می شود. ناشر باید مبلغی معادل ارزش کل اوراق از آن شرکت دریافت کند. سپس شرکت تامین سرمایه اوراق را به قیمت دلخواه منتشر می کند و نقش رهبری، مدیریت و هماهنگی را خواهد داشت.

روش بهترین کوشش در پذیره نویسی

در این روش شرکت تامین سرمایه با وجود اینکه درخواست شرکت جهت خریداری اوراق را دریافت می کند، اما اجباری برای خرید همه اوراق را ندارد و ممکن است بخشی از اورق به فروش نرود. این در حالی است که در روش «تعهد پذیره نویسی» اوراق باقیمانده خریداری می گردد.پس دراین روش، شرکت تامین سرمایه بهترین کوشش را به می گیرد اما گاها به فروش کلیه اوراق ختم نمی شود.

تفاوت پذیره نویسی با عرضه اولیه

به گمان و تصور برخی از فعالان و سرمایه گذاران بازار سرمایه، پذیره نویسی سهام همان عرضه اولیه می باشد. اما این تصور یکی از رایجترین اشتباهات است که در صورت نداستن آن ممکن است متضرر شوید. فرآیند عرضه اولیه با پذیره نویسی کاملا متفاوت است و هر یک سازوکار مخصوص به خود در نوع قیمت گذاری، زمان فروش سهام و… دارند. بنایراین لازم است سرمایه گذاران در خرید سهام شرکت ها در زمان عرضه اولیه یا پذیره نویسی، دقت لازم داشته باشند.

عرضه اولیه چیست؟

عرضه اولیه فرآیندی است که طی آن بخشی از سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس عرضه می شود و امکان خرید آن برای کلیه سهامداران خرد و شرکت های حقوقی فراهم می باشد. توجه داشته باشید عرضه اولیه سهام یک شرکت به این معنی نیست که شرکت تازه تاسیس است و به تازگی فعالیت خود را آغاز کرده، بلکه به این معناست که این شرکت از قبل وجود و فعالیت داشته است ولی برای اولین بار وارد بازار بورس می شود. درواقع شرکت هایی که از قبل تاسیس شده و مشغول به فعالیت هستند، با هدف تامین مالی و افزایش سودآوری، افزایش رقابت در بازار، توسعه شرکت و فعالیت های خود و … نسبت به عرضه اولیه سهام و ورود به بورس اقدام می نمایند.

اما در زمان پذیره نویسی، شرکت در مرحله تاسیس قرار دارد اما چون سرمایه لازم برای این کار را ندارد، اقدام به پذیره نویسی سهام می کند تا سرمایه مورد نیاز برای تاسیس شرکت را بدست آورد. سرمایه گذارانی که در پذیره نویسی شرکت دارند، سرمایه مورد نیاز شرکت را پرداخت و تامین می کند سپس بعد از تشکیل و تاسیس شرکت، هر یک به ندازه سرمایه خود، در شرکت سهامی عام و سود و زیان شریک می شوند.

تفاوت در نحوه قیمت گذاری عرضه اولیه و پذیره نویسی

یکی دیگر از تفاوت های عرضه اولیه و پذیره نویسی، نحوه قیمت گذاری می باشد. قبل از عرضه اولیه، برای سهام شرکت مذکور بازه قیمتی تعریف می شود و سرمایه گذاران سفارش خرید خود را در آن بازه ثبت می نمایند.

اما در پذیره نویسی قیمت هر سهم براساس قیمت اسمی خواهد بود و به ازای هر سهم 100 تومان پرداخت می شود.

بازه زمانی شرکت در پذیره نویسی و عرضه اولیه

تفاوت دیگر عرضه اولیه و پذیره نویسی، بازه زمانی خرید سهام شرکت می باشد. مدت زمان خرید عرضه اولیه معمولا چند ساعت در روز عرضه می باشد اما در پذیره نویسی مهلت خرید تا زمان اتمام همه اوراق ادامه می یابد که اعلب یک مهلت 30 روزه می باشد.

زمان معامله

زمان معامله سهام خریداری شده در عرضه اولیه، معمولا یک روز بعد از عرضه اولیه می باشد اما در پذیره نویسی، بعد از تکمیل فرآیندهای مربوط به ثبت شرکت، نماد آن قابل معامله خواهد بود. توجه داشته باشید که مراحل ثبت فرآیند پذیره نویسی ممکن است هفته ها و یا ماه ها طول بکشد.

بررسی بازدهی و سودآوری پذیره نویسی

طی سالیان گذشته پذیره نویسی های مختلفی در بازار سرمایه صورت گرفته که بازدهی های مختلفی داشته اند. اما نکته قابل توجه آن است که ممکن است فرآیند برخی از پذیره نویسی ها ماه ها یا حتی چند سال به طول انجامد و پول سرمایه گذاران بلوکه گردد. بنا براین همه ابعاد شرکت در پذیره نویسی را مورد بررسی قرار دهید و سپس اقدام به شرکت در پذیره نویسی کنید.