سرمایه گذاری و فعالیت در بورس نیازمند تلاش در یادگیری پیوسته می باشد که قدم اول یادگیری، آشنایی با مفاهیم پایه و به قولی الفبای بورس می باشد. یکی از این مفاهیم پایه سبد سهام یا پرتفوی می باشد. جالب است بدانید که واژه پرتفوی از واژه لاتین پرتفولیو به معنی کیف چرمی بزرگ حاوی اسناد و مدارک گرفته شده است. اما پیش از آنکه با «سبد سهام» آشنا شوید، لازم است درباره سبد دارایی بدانید.
امروزه روز در انواع بازارهای مالی، سرمایه های مختلفی از جمله وراق بهادار، سکه، طلا و … برای سرمایه گذاری وجود دارد. حال اگر شما سرمایه نقد خود را وارد این بازارها کنید و بخشی را سهام، بخشی را اوراق، بخشی را طلا و سکه، بخشی را ملک و … خریداری نمایید، در اصطلاح شما یک سبد دارایی برای خود تشکیل داده ایید که حاوی سهام، سکه، طلا، ملک و … می باشد. تشکیل سبد دارایی مزایای ویژه خود را دارد که اصلی ترین آنها کاهش ریسک سرمایه گذاری می باشد. مثلا ممکن در است در طلا دچار ضرر و زیان شوید اما سهام موجود در سب داراییتان با سود همراه شود، در این صورت در مجموع متضرر نخواهید بود. حال سوال است که «سبد سهام» چیست؟
در ادامه این مقاله از سایت کارگزاریاب درباره سبد سهام و نکات مدیریتی آن بخوانید.
سبد سهام یا پرتفوی در بورس چیست؟
سبد سهام در بورس مجموعه ای از اوراق بهادار مختلف خریداری شده تحت مالکیت یک سرمایه گذار می باشد. به بیانی دیگر وقتی فردی به عنوان سرمایه گذار نسبت به خرید سهام شرکت های مختلف در صنایع متفاوتی چون بانک و بیمه، خودرو، سرمایه گذاریها، فلزات، دارویی ها، غذایی و … اقدام می کند، درواقع سبدی از سهام بوجود می آید.
هدف اصلی تشکیل سبد سهام، تنوع بخشی به دارایی به منظور کاهش ریسک و کسب بازدهی معقول می باشد.ضرب المثل جالبی در این باره وجود دارد که می گوید سعی کنید تمام تخم مرغ هایی که دارید را درون یک سبد قرار ندهید تا دچار ضرر نشوید و اگر یکی از سرمایه گذاری هایتان شکست خورد، سرمایه های جایگزین در جاهای دیگر داشته باشید.
پس سبد سهام به مفهوم تقسیم سرمایه خود را چند دارایی (چند سهام شرکت های مختلف) اشاره دارد. شاید تصور کنید تنوع بخشی در سبد سهام مفهومی پیش پا افتاده باشد و اجرای آن ضرورت نداشته باشد اما بازار بورس همیشه با ریسک همراه بوده و ریسک به معنای خطر از دست رفتن سرمایه می باشد پس برای کاهش ریسک سرمایه گذاری، تشکیل سبد سهام متنوع از الزامات می باشد.
برای روشن تر شدن مفهوم سبد سهام، در نظر بگیرید سرمایه شما 30 میلیون تومان است که این مبلغ را با خرید 5 سهم به مبلغ 6 میلیون تومان، سرمایه 30 میلیون تومانی خود را به دارایی های کوچکتر تقسیم می کنید.
این نکته را هم باید در نظر داشت که تنوع بیش از اندازه مدیریت و کنترل سهام را سختتر در نتیجه موجب بی نظمی سبد می شود و ممکن است سرمایه گذار متضرر شود.
نحوه مشاهده سبد سهام
برای ورود به بازار سرمایه و دسترسی به معاملات بازار، ابتدا باید در سامانه سجام ثبت نام و احراز هویت کنید. سپس در یکی از کارگزاری های رسمی و دارای مجوز کشور ثبت نام شوید. بعد از دریافت کد بورسی، نام کاربری و رمز عبور، می توانید وارد سامانه معاملات آنلاین کارگزاری خود شوید و آنجا با ثبت سفارش خرید، سهام مورد نظر خود را خریداری نمایید.
به محض خرید سهم های مختلف، سبد سهام یا پرتفوی شما تشکیل می شود که سهم های خریداری شده، تعداد نمادها، دارایی کل، سود و زیان، قیمت سهام و … قابل مشاهده می باشد.
اصول تشکیل پرتفوی
برای تشکیل پرتفوی لازم است نکته های ذیل را در نظر داشت که از اصول تشکیل سبد سهام می باشد:
- سرمایه گذاری در انواع اوراق بهادار شامل سهام، درآمد ثابت و مشتقه
- خرید سهام صنایع مختلف
- خرید 5 تا نهایتا 10 سهم
- الزام رعایت تناسب وزنی دارایی ها
تقسیم بندی افراد حاضر در بورس
معامله گرانی که در بازار بورس حضور دارند، به چند دسته ذیل تقسیم می شوند:
نوسان گیران: نوسان گیران از دسته معامله گرانی هستند که سرمایه سنگینی را وارد سهمی می کنند و در کوتاه مدت با کسب سود 5 الی 20 درصد، سهم خریداری شده را به فروش می رسانند.
سرمایه گذاران: آن دسته از معامله گرانی هستند که ریسک معقول و منطقی را می پذیرند و به دنبال کسب حداکثر سود و بازدهی می باشند.
افراد ریسک گریز: معامله گرانی بوده که به شدت از ریسک گزیران بوده و در سهامی سرمایه گذاری می کنند که کمترین ریسک را داشته باشد و سود نقدی خوبی تقسیم نماید.
برای مدیریت پرتفوی چه نکاتی را باید در نظر بگیریم؟
برای اینکه بهترین مدیریت سبد سهام خود را داشته باشید به نکات توضیح داده شده ذیل را به خوبی رعایت کنید:
تک سهم نباشید
گاها پیش می آید سرمایه گذارانی تمام سرمایه و دارایی خود یا مبلغ زیادی از دارایی خود را وارد یک سهم می کنند با این فکر که اگر همان یک سهم را بخرند، سود بزرگ و هنگفتی نصیبشان می شود. غافل از آنند که ریسک بسیار زیادی را پذیرفته اند. چون بازار بورس همیشه با ریسک و نوسانات قیمتی همراه است. ممکن است پیش بینی های این فرد سرمایه گذاری درباره تحلیل سهم مد نظرش درست ازآب درنیاید و سهم بجای رشد وارد روند نزولی گردد، در اینصورت فرد پول زیادی را از دست خواهد داد.
به این ترتیب هیچگاه به عنوان یک سرمایه گذاری حتی اگر دلایل محکمی برای رشد سهمی داشتین، تک سهم نشوید.
دارایی خود را بین 5 تا 10 سهم تقسیم نمایید
اگر سبدی دارای 5 تا سهم تشکیل دهید، ریسک غیرسیستماتیک پرتفوی خود را به حداقل می رسانید. در بازار دو نوع ریسک سیستماتیک و ریسک غیرسیستماتیک وجود دارد. ریسک سیستماتیک از مسائل کلان اقتصادی و سیاسی نشئات می گیرد و بر کل سهام و صنایع موجود در بازار تاثیرگذار است و به نوعی کل بازار را درگیر می کند. اما ریسک غیرسیستماتیک مختص یک شرکت بوده و به مسائلی چون توقف فعایت ها، بروز حوادثی چون آتش سوزی در شرکت و موارد اینچنینی بر می گردد.حال اگر سبدی با 5 الی 10 سهم تشکیل دهیم این ریسک را به حداقل می رسانیم.
سهام بیش از دو صنعت را خریداری نمایید
خرید چند سهم از یک صنعت تفاوت چندانی با تک سهم شدن ندارد. پس سعی نمایید صنایع پیشرو و سودساز بازار را انتخاب نمایید و از هر کدام بهترین سهمش را خریداری نمایید. مثلا سهام موجود در صنایع بانکی، دارویی، خودرویی، فلزات و محصولات شیمیایی را از منظر عملکرد مالِی، سودآوری، توسعه و پیشرفت، پروژه های آتی، سیاست تقسیم سود سهام و … مورد بررسی قرار دهید و بهترین را برگزینید.
رعایت تناسب وزنی دارایی ها
لازم است درصد سرمایه گذاری در هر سهم را نیز رعایت نمایید. این درصد در حالت استاندارد 20 درصد می باشد. این موضوع مدیریت سرمایه نام دارد که باید رعایت شود. به عنوان مثال اگر قرار است با 100 میلیون تومان تعدادی سهام بخرید باید 5 سهم 20 میلیون تومانی بخرید تا ریسک سرمایه گذاری را به کمترین میزان برسانید.
